Identyfikacja parametrów pomiarowych
W fizycznym pomiarze masy lub objętości występuje tylko jeden parametr pomiarowy, który może wpływać na mierzone wartości – podanie liczby w jednostkach metrycznych lub jednostkach amerykańskich.
W pomiarze psychofizycznym, który określa ludzkie postrzeganie barwy, pełne określenie barwy to zawsze 3 liczby z 6 parametrami pomiarowymi. Zmiana dowolnego parametru wpływa na składowe koloru. Pierwszym krokiem jest jasne określenie tych parametrów.
1. Skala Barwy - Jednym z kłopotliwych aspektów w kolorymetrii w porównaniu do innych nauk pomiarowych jest wiele skali barw opracowanych w różnych okresach czasu. Pełna skala barw składa się z 3 składowych, ale występuje 5 różnych skali barwy aktywnie wykorzystywanych do wyrażania tych wartości - CIE X, Y, Z; CIE Y, x, y; Hunter L, a, b; CIE L*, a*, b* i CIE L*, C*, h. Mierzone wartości będą się różnić w zależności od używanej skali. Większość osób korzysta z jednego z dwóch typów skali barwy - Hunter L, a, b lub CIE L*, a*, b*. Jeśli nie jesteś pewien, której skali barwy użyć, wybierz CIE L*, a*, b*. Czy składowe te wyrażone są w wartościach bezwzględnych (L*, a*, b*) lub w postaci różnicy (delta L*, delta a*, delta b*, delta E*) do wzorca? Konieczne jest również, aby wyraźnie zidentyfikować specjalne indeksy używane do ilościowego ujęcia wybranych parametrów białości (WI), jasności (Y lub Z%) lub zażółcenia (YI).
2. Źródło światła CIE - Istnieje możliwość wyboru kilku źródeł światła – A (żarówka wolframowa lub światło domowe), F02 (zimne białe światło fluorescencyjne lub światło biurowe), C ( uśrednione światło dzienne) oraz D65 (światło dzienne w południe), które jest najczęściej używane. Jeśli nie jesteś pewien, którego źródła światła użyć, wybierz D65.
3. Obserwator Standardowy CIE – Możesz wybrać pomiędzy 2 stopniowym kątem obserwacji (1931) lub 10 stopniowym (1964).Są bardzo podobne, ale nie takie same. Jeśli nie jesteś pewien którego użyć, wybierz 10 stopniowy kąt (1964).
4. Geometria Urządzenia - Geometria urządzenia używanego do pomiaru światła i barwy określa względne położenie głównych elementów - źródła światła, powierzchni próbki i detektora. Istnieją dwie ogólne kategorie geometrii pomiarowych urządzeń - kierunkowa 45°/0° lub 0°/45° i sferyczna /8°. Dobór geometrii urządzenia do pomiaru zależy od rodzaju próbki – nieprzezroczystej i niemetalicznej, metalicznej, półprzezroczystej lub przezroczystej.
5. Przygotowanie Próbki - Jak jest przygotowana próbka przed pomiarem? Aby osiągnąć najlepszą zgodność między urządzeniami próbki muszą być przygotowywane tak samo.
6. Przedstawienie próbki – Jaki jest obszar widzenia próbki w porcie pomiarowym, metoda pozycjonowania próbki, liczba odczytów uśrednionych, wzorzec pomiarowy, itp.? Muszą być takie same, aby osiągnąć jak najlepszą zgodność między urządzeniami.
L.p. |
Wartości barw |
Skala barw |
Źródło światła |
Obserwator |
Tryb i geometria urządzenia |
|||||
1 |
13.64 |
20.03 |
14.22 |
CIE X, Y, Z |
D65 |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
2 |
19.75 |
0.2758 |
0.3974 |
CIE Y, x, y |
C |
2° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
3 |
42.85 |
-16.13 |
7.42 |
Hunter L, a, b |
F2 |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
4 |
51.33 |
-30.64 |
11.4 |
CIE L*, a*, b* |
D50 |
2° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
5 |
49.58 |
25.61 |
162.21 |
CIE L*, C*, h |
A |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
Rysunek 2. Pomiar był taki sam we wszystkich punktach, ale wartości barw są różne. Aby dopasować wartości barw, najpierw należy określić parametry pomiaru barw i ustawić we wszystkich punktach ten sam parametr pomiaru.
Jeśli twoja metoda pomiaru jest wyraźnie zidentyfikowana w obrębie 6 powyższych parametrów, będziesz w stanie skutecznie porównywać składowe wartości kolorów z innymi
L.p. |
Wartości barw |
Skala barw |
Źródło światła |
Obserwator |
Tryb i geometria urządzenia |
|||||
1 |
51.87 |
-30.52 |
15.05 |
CIE L*, a*, b* |
D65 |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
2 |
51.87 |
-30.52 |
15.05 |
CIE L*, a*, b* |
D65 |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
3 |
51.87 |
-30.52 |
15.05 |
CIE L*, a*, b* |
D65 |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
4 |
51.87 |
-30.52 |
15.05 |
CIE L*, a*, b* |
D65 |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
|||
5 |
51.87 |
-30.52 |
15.05 |
CIE L*, a*, b* |
D65 |
10° |
Geometria kierunkowa 0/45 i tryb odbiciowy |
Gdy każdy zrozumie koncepcję stosowania takich samych parametrów dla uzyskania zgodności między urządzeniami i skutecznej komunikacji, możliwe będzie skrócenie specyfikacji do takiej, która zmieści się w kilku punktach np.: CIE L*, a* , b* docelowe i tolerancje, D65°/10°, geometria 45°/0°, przygotowanie próbki, przedstawienie próbki włącznie z obszarem widzenia i liczbą odczytów do uśrednienia.
Najlepszą zgodność między urządzeniami w bezwzględnych wartościach barw uzyskuje się za pomocą tego samego modelu urządzenia, z tą samą metodą pomiaru realizowaną we wszystkich punktach.
Jeżeli niektóre z parametrów nie są takie same, problem ten rozwiązać można poprzez odczyt fizycznego wzorca produktu na każdym urządzeniu oraz określeniu tolerancji na podstawie dopuszczalnej różnicy barwy względem fizycznego wzorca. Urządzenia o tej samej geometrii powinna wykazywać takie same bezwzględne różnice z fizycznym wzorcem, nawet jeśli nie są do końca zgodne z bezwzględnymi wartościami barwy.
Jeśli nadal chcesz zobaczyć zgodność w wartościach bezwzględnych, możesz w ostateczności użyć funkcji Hitch, przy jak najdokładniejszym dostosowaniu wszystkich 6 parametrów pomiaru.
Więcej informacji na temat pomiaru barwy znajduje się na naszym blogu.